Wszystko pod kontrolą
Na ostatnich targach „Kielce IFRE-EXPO” oraz „Kielce WORK SAFETY-EXPO 2017” nie tylko polskim strażakom firma Moto-Truck zaprezentowała trzy samochody ratowniczo-gaśnicze. Wśród nich, z uwagi na nowatorskie i ergonomiczne rozwiązania, na uwagę zasługuje średni, uterenowiony samochód ratowniczo-gaśniczy zabudowany na podwoziu MAN-a TGM.
Ciekawostkę stanowi fakt, że pod jego zabudowę wykorzystano dwuosiowe 18-tonowe podwozie MAN TGM 18.340 BB 4×4. Jest ono napędzane wysokoprężnym, z turbodoładowaniem i chłodzeniem powietrza doładowującego, sześciocylindrowym rzędowym silnikiem typu D0836LFL77, który spełnia on normę emisji spalin Euro 6. Osiąga on maksymalną moc 341 KM (251 kW) przy 2400 obr./min i maksymalny moment obrotowy 1250 Nm w zakresie od 1200 do 1800 obr./min. Do przekazywania mocy na obydwie osie służy manualna, synchronizowana, dziewięciobiegowa (9+1) skrzynia biegów ZF 9S-1310 OD1210. Pojazd ma wzmocnione zawieszenie mechaniczne, które może wytrzymać stałe obciążenie dopuszczalną masą całkowitą wynoszącą 18.000 kg, określoną przez producenta lub dopuszczalną masą rzeczywistą (MMR) dla pojazdów klasy średniej (16.000 kg).
Obie osie pojazdu współpracują z parabolicznymi resorami piórowymi, amortyzatorami teleskopowymi i stabilizatorem. Obydwie osie wyposażone są w blokady mechanizmu różnicowego. Nośność przedniego zawieszenia to 7100 kg, a tylnego 11.500 kg. Podwozie ma dwuobwodowy, pneumatyczny układ hamulcowy MAN BrakeMatic (Elektroniczny System Hamulcowy), hamulce tarczowe i system przeciwpoślizgowy ABS. Samochód wyposażono w stalowy zbiornik paliwa o pojemności 150 l zabudowany w nadwoziu pożarniczym, po prawej stronie, za kabiną kierowcy. Z kolei zbiornik AdBlue mieści 20 l.
Na duży zastęp
Kabinę MAN-a wykonano z ocynkowanej stalowej blachy. Jest to konstrukcja brygadowa, jednomodułowa, czterodrzwiowa, odchylana hydraulicznie i zawieszona na poduszkach pneumatycznych w systemie samopoziomującym. Wyposażona jest w bezfreonową klimatyzację z automatyczną regulacją temperatury, a także ogrzewanie powietrzne niezależne od pracy silnika. Umożliwia przewóz sześcioosobowej załogi, w układzie 1+1+4. Siedzenie kierowcy ma pneumatyczne zawieszenie z regulacją wysokości, odległości i pochylenia oparcia. Miejsca dla załogi z tyłu kabiny to fotele z oparciami i zagłówkami, w których znajduje się miejsce z mocowaniem na jednobutlowe aparaty powietrze oraz trzypunktowe bezwładnościowe pasy bezpieczeństwa. Zakładanie aparatów odbywa się w pozycji siedzącej. Odblokowanie i zablokowanie każdego aparatu następuje indywidualnie (dźwignia odblokowująca jest tak skonstruowana, że uniemożliwia przypadkowe ich otwarcie).
Dwa dodatkowe aparaty oddechowe umiejscowione są za siedzeniami kierowcy i pasażera. Opcjonalnie istnieje możliwość zamocowania aparatów powietrznych w zabudowie pożarniczej na specjalnym stelażu umożliwiającym założenie aparatów bezpośrednio na plecy ratownika. Kabina cechuje się wysoko położonymi drzwiami wejściowymi z trzema oświetlonymi stopniami. Na tablicy rozdzielczej umieszczono wszystkie niezbędne wskaźniki, przełączniki oraz lampki informacyjne, dzięki którym kierowca otrzymuje niezbędne informacje podczas jazdy i prowadzonych działań ratowniczo-gaśniczych. Dodatkowo na desce zamontowano punktową lampkę oświetleniową dla dowódcy. Na zewnątrz, z przodu kabiny znajduje się obudowana, elektryczna wyciągarka linowa Goodwinch TDS 16,5E o sile uciągu 7485 kg i ze stalową liną o długości 30 m. Jest napędzana silnikiem o mocy 3,6 KM, wyposażona w przekładnię planetarną i hamulec dynamiczny.
Z dostępem do sprzętu
Nadwozie pożarnicze to klasyczna konstrukcja szkieletowa, ze stalowych, nierdzewnych profili zamkniętych, łączonych metodą spawania. Zabudowa umieszczona jest na specjalnej stalowej ramie pomocniczej, mocowanej do ramy podwozia za pomocą śrub i elementów gumowo-stalowych. Poszycie zewnętrzne z przodu wykonane zostało z gładkiej blachy aluminiowej, łączonej do szkieletu za pomocą kleju. Z kolei z tyłu i boków, zastosowano kompozyt wielowarstwowy łączony ze szkieletem również metodą klejenia. Nadstawki i owiewki wykonano z kompozytu wielowarstwowego. Do poszycia wewnętrznego wykorzystano gładką aluminiową blachę anodyzowaną.
Zabudowa pożarnicza ma dziewięć skrytek sprzętowych zamykanych żaluzjami aluminiowymi – po cztery z każdej strony pojazdu oraz jedną z tyłu. Mają one mechaniczne układy ryglujące, z możliwością zamknięcia na klucz. Wyłączniki krańcowe, włączają oświetlenie skrytek po otwarciu, jak i służą do kontroli ich zamknięcia. Dodatkowo od dołu skrytki wyposażone są w otwierane podesty, zapewniające łatwy dostęp do sprzętu umieszczonego na górnych półkach. Przednie i środkowe skrytki przystosowane są do przewozu na półkach i wysuwanych platformach sprzętu pożarniczego. Do wykonania półek wykorzystano zamknięte skręcane profile aluminiowe. Blat półek to gładka, anodowana blacha aluminiowa. Półki są mocowane do zabudowy za pomocą prowadnic z profili aluminiowych, które ułatwiają ich regulację na dowolną wysokość w zależności od potrzeb i gabarytów przewożonego sprzętu.
Wodą i pianą
Samochód wyposażony został w zbiornik na wodę o pojemności 4500 l. Umieszczony został w środkowej części nadwozia, jest izolowany termicznie i ma wewnętrzne falochrony i grodzie, a wykonany został z kompozytu płytowego. Natomiast zbiornik na środek pianotwórczy o pojemności 460 l stanowi integralną część zbiornika na wodę. Każdy ze zbiorników wyposażono w zawór całkowitego opróżniania, układ odpowietrzający, elektroniczny wskaźnik poziomu napełnienia oraz przyłącze do napełniania z poziomu gruntu, a także właz rewizyjny.
Z tyłu nadwozia pożarniczego znajduje się dwuzakresowa autopompa Moto-Truck HMT 24/10-4/40 o wydajności 2965 l/min przy 8 ba-
rach lub 473 l/min przy 40 barach. Sterowanie włączania napędu autopompy następuje elektrycznie z panelu sterowniczego. Autopompa ma nasadę ssawną 110 mm, umieszczoną z tyłu w przedziale pompowym. Dwie nasady tłoczne 75 mm, jak i dwie nasady napełniania hydrantowego, znajdują się (po jednej) w tylnych skrytkach z każdego boku. Przedział autopompy wyposażony jest w nagrzewnicę powietrza Eberspächer typu Airtronic, taką samą jak w kabinie kierowcy. Skutecznie zabezpiecza ona cały układ wodno-pianowy przed zamarzaniem w temperaturze do -25°C.
W tylnej skrytce po prawej stronie u góry umieszczono zwijadło szybkiego natarcia z napędem elektrycznym. Na jego bębnie znajduje się gumowy, wysokociśnieniowy wąż o długości 60 m. Jest on zakończony pistoletową prądownicą wodno-pianową AWG o regulowanej wydajności od 75 do 150 l/min umożliwiającą podawanie zwartego i rozproszonego strumienia wody oraz piany (nasadka pianowa) pod ciśnieniem 40 barów bez względu na stopień rozwinięcia węża. Ponadto w układzie wodno-pianowym wbudowano dozownik środka pianotwórczego. Jest on zintegrowany z autopompą i zapewnia uzyskiwanie stężeń w całym układzie wodno-pianowym przy sterowaniu ręcznym 3% i 6% oraz automatycznym w zakresie od 1% do 6%.
Na dachu zamontowano działko wodno-pianowe Moto-Truck DWP 16/24 MT o wydajności od 1600 do 2400 l/min przy ciśnieniu 8 barów i regulowanym strumieniu wody lub piany (zwarty / rozproszony). Zasięg rzutu wody wynosi 65 m. Natomiast obrót działka w płaszczyźnie poziomej to 360o, a pionowej – od kąta ujemnego, limitowanego obrysem pojazdu do +85o. W przypadku korzystania z działka w czasie jazdy (opcjonalnie na życzenie użytkownika) jest zapewniona łączność (interkom) pomiędzy kierowcą i strażakiem obsługującym działko. Ze względów bezpieczeństwa stanowisko obsługi działka zaopatrzono w oświetlenie lampą LED.
Wszędzie jasno…
Użytkowy dach zabudowy wykonany został w formie podestu roboczego i pokryty aluminiową blachą ryflowaną. Po bokach znajduje się balustrada ochronna, wykonana z elementów kompozytowych o wysokości około160 mm. Zabezpiecza ona przed upadkiem i przypadkowym wysunięciem się wyposażenia przewożonego na dachu. Powierzchnia dachu oświetlona jest rozproszonym światłem LED, co ułatwia prowadzenie akcji w warunkach nocnych lub złej widoczności. Wejście na niego umożliwia, zamontowana po lewej stronie, stalowa drabinka, malowana proszkowo na kolor ciemno-grafitowy. Nakładki na stopnie drabiny wykonane są z perforowanych kształtowników aluminiowych, które zapobiegają poślizgowi.
Wewnętrzne oświetlenie zabudowy każdej skrytki wykonano w formie listwy LED. Jest ono włączane automatycznie po otwarciu żaluzji. Otwarcie skrytek sygnalizują piktogramy umieszczone na panelu informacyjnym w kabinie. Na pulpicie kierowcy zainstalowany jest również wyłącznik główny oświetlenia skrytek, który włącza i wyłącza oświetlenie w zabudowie. Do zewnętrznego oświetlenia także wykorzystano listwy LED. Zamontowane są wzdłuż każdego z boków. Takie rozwiązanie zapewnia właściwe oświetlenie pola pracy wokół pojazdu przy natężeniu minimum 5 luksów w odległości jednego metra od samochodu w warunkach słabej widoczności. Włącznik oświetlenia zewnętrznego znajduje się na pulpicie głównym w kabinie. Przyciski załączające oświetlenie wewnątrz skrytek i oświetlenie zewnętrzne są powtórzone na pulpicie sterowniczym autopompy umieszczonym z tyłu nadwozia.
Z przodu nadwozia pożarniczego znajduje się zabudowany na stałe pneumatyczny maszt oświetleniowy, z dwoma reflektorami LED o mocy po 216 W. Łączna moc strumienia świetlnego wynosi 30.150 lm. Zapewnia to optymalną widoczność wokół pojazdu podczas prowadzonych działań. Maszt jest sterowany za pomocą przycisków umieszczonych na joystickach, które umożliwiają wysuwanie i opuszczanie masztu na dowolną wysokość i obrót reflektorami LED w poziomie i pionie. Wysokość rozłożonego masztu od podłoża, na którym stoi pojazd do opraw reflektorów ustawionych poziomo lamp jest większa niż 4,5 m. Maszt składa się automatycznie do pozycji transportowej przy użyciu jednego przycisku. Opcjonalnie maszt może być wyposażony w zdalne sterowanie za pomocą fal radiowych.
Z tyłu zabudowy pożarniczej, dla zwiększenia bezpieczeństwa podczas działań prowadzonych na drogach, umieszczono belkę oświetleniową LED, tzw. „falę świetlną” w kolorze pomarańczowym Składa się ona z ośmiu segmentów. Takie urządzenia stosuje się do oznakowania pojazdów wykonujących prace na drogach publicznych. Dzięki zastosowaniu super jasnych diod LED belka oświetleniowa jest bardzo dobrze widoczna, zarówno w dzień, jak i w nocy.
Oczy dookoła
Ciekawym elementem wyposażenia samochodu jest nowoczesny system składający się z czterech kamer monitorujących Brigade Backeye 360 Select. Zapewnia on symulowany rzut poziomy pojazdu i jego otoczenia. Daje to efekt, taki jakby kamera była zamontowana wysoko ponad pojazdem. Umożliwia to kierowy kierowcy stały monitoring przestrzeni wokół pojazdu, poprzez podgląd na jednym z dwóch monitorów zamontowanych w kabinie oraz na panelu sterowania autopompą. Widok ten nie jest jednak prawdziwym poziomym widokiem z góry, a obiekty pokazywane na ekranie monitora są zniekształcone ze względu na lokalizację zamontowanych kamer. W miejscach, gdzie widoki z sąsiadujących kamer łączą się, obiekty (piesi, pojazdy, itp.) mogą wydać się zniekształcone lub częściowe, jako że obraz pochodzi z dwóch kamer ustawionych w różnych kierunkach. Widok pojazdu z „lotu ptaka” tworzony jest przy użyciu czterech kamer o kącie ok. 185°, zamontowanych po bokach, z przodu oraz z tyłu pojazdu. Standardowy system potrafi też prezentować kierowcy różne obrazy.
W razie potrzeby obrazy te wyświetlane są automatycznie, bez udziału kierowcy. Można to osiągnąć poprzez podłączenie wejść wyzwalających ECU do odpowiednich sygnałów pojazdu, np. biegu wstecznego, kierunkowskazów, itp. (wejście sygnału prędkości nie jest obecnie używane). Obrazy można wybierać także ręcznie, za pomocą przycisku wyboru widoku. Istnieje również opcja pełnoekranowa (Full Screen) systemu, która wyświetla pełny widok na całym ekranie wyświetlacza. Kiedy system ustawiony jest na tryb pełnoekranowy, przycisk wyboru ekranu i wyboru widoku nie mają żadnej funkcji.
Paweł Frątczak
Fot. autor